آیا می دانید چاقی یک بیماری مزمن است؟
چاقی یک بیماری مزمن است که با تجمع بیش از حد چربی بدن که به منزله یک تهدید بزرگ برای سلامتی است، شناخته می شود. شخص بزرگسالی که دارای ( BMI ) شاخص توده بدنی بین 25 تا 30 است، اضافه وزن دارد؛ درحالیکه به فردی که BMI بیش از 30 داشته باشد چاق می گویند.
چاقی با بسیاری از بیماری ها چه مستقیم و چه غیر مستقیم ارتباط دارد: فشار خون بالا ، دیابت ، بیماری های قلبی-عروقی ،چربی خون بالا و انواع سرطان ، بیماری های کبدی و صفراوی ،آرتروز، واریس
علل ابتلا به چاقی
- ژنتیک
- کم کاری غده تیروئید
- عادات بد غذایی : دریافت کالری و انرژی بیش از حد و فعالیت بدنی پایین
- عوارض دارویی
- عوامل محیطی
- عوامل اقتصادی-اجتماعی
- عوامل روانی و استرس ها
عوارض چاقی بسیار جدی است
مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 ، اختلال باروری، بیماری های قلبی-عروقی، بیماری ریوی، بیماری کبدی و صفراوی، ریسک سرطان های گوارشی ، پروستات ، پستان و تخمدان . استئوارتریت، ریفلاکس معده به مری، بی اختیاری ادراری استرسی، دمانس یا زوال پیشرس عقل، سکته مغزی، نقرس، سندرم تونل کارپال، اعتماد به نفس پایین، اختلال تصور بد از بدن خود
درمان های بیماری چاقی
اولین راهکار برای درمان چاقی، کاهش وزن می باشد و کاهش وزن می تواند تنها از طریق کاهش انرژی دریافتی و افزایش فعالیت فیزیکی حاصل گردد. برای شروع از کاهش 500 تا 750 کیلوکالری در روز شروع می کنیم . کاهش انرژی دریافتی و اصلاحات غذایی از طریق موارد زیر صورت می گیرد:
افزایش مصرف فیبر غذایی: نان مصرفی خود را به نان سنگک، نان سبوس دار و نان جو تغییر دهید و نان های سفید و لواش و باگت را کمتر مصرف کنید. از حبوبات (عدس، نخود، لوبیا، ماش و….)در غذاها بیشتر استفاده کنید. مصرف میوه ها و سبزیجات را افزایش دهید.
کاهش مصرف چربی ها
به جای روغن های جامد و حیوانی، از روغن های مایع گیاهی مثل : روغن کانولا (کلزا)، روغن زیتون، روغن کنجد و… برای پخت و پز و خوردن استفاده شود. کره، خامه، سرشیر،سس مایونز، چربی دنبه، کله و پاچه بسیار کم مصرف شود. از غذاهای سرخ کرده کمتر استفاده شود و به جای آن غذاها بصورت بخارپز، آب پز یا کبابی طبخ گردند
قند و نمک !
کاهش مصرف قند، شکر، نبات، آبنبات، مربا و حلوا شکری، شکلات، نوشابه و دلستر، مربا و آبمیوه های صنعتی کمتر استفاده شود.
تعداد وعده های غذایی و میان وعده ها را افزایش و حجم هر وعده غذایی را کاهش دهید. به عنوان میان وعده از انواع میوه ها و سبزیجات و خشکبار : (برگه هلو، انجیر خشک، توت خشک) استفاده شود. غذاها را کاملا بجوید و آهسته میل نمایید؛ این امر در پیشگیری از مصرف زیاد موادغذایی موثر است. از مصرف غذا در هنگام تماشای تلویزیون یا مطالعه کردن پرهیز نمایید؛ چرا که این امر سبب عدم تمرکز موقع خوردن موادغذایی شده و باعث مصرف بیشتر غذا می گردد. نمکدان از سرسفره حذف شود و در حد تعادل نمک مصرف شود. از خوردن خیار شور و ترشیجات شور هم پرهیز شود
افزایش فعالیـت بدنی و ورزش
فعالیت بدنی و ورزش، نقش حیاتی در افزایش متابولیسم و سوخت و ساز بدن و کاهش وزن دارد. فوایـــد ورزش: کاهش توده چربی . بهبود عملکرد و سلامتی قلب .کنترل بهتر سطوح قند خون افزایش حساسیت سلول ها به انسولین کاهش LDL( چربی بد خون) افزایش HDL (چربی مفید خون) پس روزانه حداقل 45-30 دقیقه فعالیت فیزیکی و ورزش مناسب یا پیاده روی منظم در کنار رژیم غذایی صحیح، منجر به کاهش وزن می گردد. با کنترل شیوه زندگی و تغذیه کاهش وزن حدود 3 تا 5 کیلوگرم حاصل می شود.
- دارو درمانی : در صورت عدم توفیق در رژیم درمانی، برای شاخص توده بدنی 30 به بالا که تشخیص بیماری های مرتبط با چاقی نیز داده شده است از دارو درمانی استفاده می شود.
- داروهای مرتبط با چاقی به دو دسته مهارکننده های اشتها و بلوکرهای چربی گوارشی تقسیم می شوند.
- چند داروی جدید مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا نیز اخیرا معرفی شده اند که می توان تحت نظر پزشک متخصص داخلی استفاده کرد .
نگذارید کار به جراحی بکشد!!!
در مواردی که شاخص توده بدنی به 40 رسیده باشد و یا بالای 35 بوده ولی با بیماری جدی همراه باشد از آخرین گزینه درمانی یعنی روش جراحی استفاده می شود .
این جراحی ها به دو منظور محدود کردن حجم معده و کاهش سرعت تخلیه معده انجام می شود . یکی از مهم ترین روش های جراحی ، گاسترکتومی اسلیو یا درست کردن معده موزی شکل نام دارد.
