سنگ کلیه : تشخیص و درمان

کلیه ها عمل تصفیه خون را با خارج کردن مقدار اضافی نمک و دیگر مواد زاید و محلول در آب انجام می دهند . غلیظ شدن ادرار باعث ته نشینی و رسوب ترکیبات آن در کلیه ها می شود و در نتیجه سنگ کلیه به وجود می آید که قابل حل در ادرار نیست .

محل و اندازه سنگ : سنگ کلیه غالباً در کلیه ها به وجود می آید، اما می تواند در هر جای دیگری در مجاری ادراری نیز تشکیل شود، مثلا در مثانه و یا در لوله های جمع کننده ادرار که به مثانه متصل هستند. سنگ ها ممکن است خیلی کوچک و یا خیلی بزرگ باشند. 80 درصد سنگ ها کمتر از 2 سانتی متر پهنا دارند .

هنگامی که سنگ کلیه خیلی کوچک باشد، ممکن است به صورت غیر قابل مشاهده و خود به خود از ادرار دفع شود . گاهی، سنگ رشد زیادی می کند و برای همین به راحتی از کلیه خارج نمی شود . گاهی هم، سنگ دارای گوشه های تیز و زبر می باشد و به سختی و با درد دفع می شود .رنگ این سنگ ها زرد و گاهی قهوه ای می باشد.

سابقه خانوادگی،کم تحرکی: کم تحرکی که در هنگام بیماری یا ناتوانی رخ می دهد، می تواند سبب برداشت کلسیم بیشتری از استخوان شده ، لذا غلظت کلسیم در ادرار افزایش می یابد .پرکاری تیروئید: پرکاری تیروئید اولیه، سبب افزایش دفع کلسیم می شود.مصرف زیاد نمک : مصرف زیاد نمک سبب افزایش دفع کلسیم در ادرار می شود . افزایش اگزالات ادرار: اگزالات به طور طبیعی تنها در چند ماده ی غذایی وجود دارد .هشت ماده ی غذایی سبب افزایش دفع ادراری اگزالات می شوند. این مواد غذایی شامل: اسفناج، ریواس ، چغندر ، آجیل، شکلات ، چای ، سبوس گندم و توت فرنگی هستند. پروتئین حیوانی: رژیم غذایی پر پروتئین مانند گوشت قرمز همراه با افزایش دفع کلسیم، اگزالات و اورات است.فیبر غذایی: افزایش فیبر غذایی، سبب کاهش عوامل خطر تشکیل سنگ به خصوص سنگ های کلسیمی می شود . کاهش حجم ادرار · از دست دادن مزمن آب بدن، مثل اسهال مزمن ،آب و هوای گرم و نقرس به دلیل افزایش اسید اوریک

نشانه های سنگ کلیه نشانه ها هنگامی ظاهر می شود که سنگ جا به جا شود یا ایجاد عفونت کند. این نشانه ها شامل:درد زیاد، مانند درد زایمان ابتدا درد کم و به مرور زمان درد بیشتر می شود،محل درد در قسمت پایین شکم است و ممکن است تا کشاله ران نیز کشیده شود. حالت تهوع و استفراغ و معده درد ،بی اشتهایی ،وجود خون در ادرار ،کاهش دفع ادرار و یا قطع کامل آن، درد در هنگام ادرار کردن . در صورت بروز عفونت علائم زیر نیز بوجود می آید: ادرار بو دار ،ادرار تیره وجود چرک و عفونت در ادرار ،تکرر ادرار ،تب و لرز

معاینه فیزیکی و گرفتن شرح حال توسط پزشک، سونوگرافی،گرافی لگن با ماده رنگی و سی تی اسکن از روش های عمده تشخیص سنگ کلیه بشمار می روند.

از آنجایی که سنگ کلیه انواع مختلفی دارد، درمان هر کدام نیز متفاوت است . درمان به وسیله تغییر عادات غذایی، درمان دارویی و یا جراحی انجام می شود . خوشبختانه بیشتر سنگ ها بدون نیاز به جراحی دفع می شوند. ولی برخی سنگ ها هم به خودی خود خارج نمی شوند و به درمان دارویی مخصوص و در بعضی مواقع جراحی نیاز دارند. حدود 90 درصد از سنگ ها با کمک دریافت مایعات می توانند به راحتی دفع شوند. در برخی موارد پزشک می تواند از طریق سنگ شکن سنگ را خارج کند.

این روش، یک شیوه غیر جراحی برای شکستن سنگهای کلیه از طریق امواج ساطع شونده از یک دستگاه مخصوص می باشد. در صورت بروز درد از ضد درد و در صورت بروز عفونت از آنتی بیوتیک نیز استفاده می شود.

توصیه های مهم : روزانه حداقل 4 لیوان آب بنوشید و اجازه ندهید آب بدن کم شود. با یک متخصص داخلی برنامه چک آپ خود را هماهنگ کنید. در صورت داشتن کمر درد، تهوع و استفراغ و تب به سریعا به پزشک داخلی مراجعه کنید.

داشتن رژیم متعادل که مقدار پروتئین حیوانی در آن کم باشد و دوری کردن از نوشیدن آب گریپ فروت، محدودیت مصرف اسفناج، توت فرنگی، چای، شکلات و بادام اولین گام برای مبارزه با سنگ کلیه است.