دیابت یک بیماری مزمن است .فرد مبتلا به دیابت بدون درمان نمی تواند میزان قند خون خود را در حد طبیعی نگه دارد. اگر قند خون از 180 میلی گرم در دسی لیتر بیشتر شود قند همراه با ادرار دفع می شود. با کنترل دیابت می توانیم از عوارض آن جلوگیری کنیم.
انواع دیابت ، انسولین و انواع آن
انواع دیابت
-نوع اول اغلب جوانان، کودکان و نوجوانان به آن مبتلا می شوند و باید انسولین تزریق کنند.
-نوع دوم افراد چاق و مسن به آن مبتلا می شوند قند خون این افراد مدتی می تواند بدون تزریق انسولین و با رژیم غذایی مناسب و درمان دارویی کنترل شود .این افراد باید وزن خود را کاهش دهند.
انسولین چیست ؟
هورمونی که توسط سلولهای لوزالمعده سواخته و ترشح می شود. این سلولها در صورت افزایش قند خون انسولین بیشتری وارد خون می کنند، تا قند خون را کاهش دهند. در افراد دیابتی ترشح انسولین کاهش یافته یا اینکه اصلا ترشح نمی شود.درنتیجه میزان قند خون افزایش می یابد.
انواع انسولین
- رگولار (كوتاه اثر) میزان قنود خون را فورا پایین می آورد. شروع اثر آن 10 دقیقه پس از تزریق می باشد و تا 2 ساعت بعد به حداکثر رسیده بعد از 6 ساعت از بین می رود
- ان پی اچ (متوسط الاثر) شروع تاثیر آن 2 ساعت پس از تزریق می باشد و بعد از 15 ساعت از بین می رود.
- هیپر گلیسمی (افزایش قند خون )
- علائم : تکرر ادرار، تشنگی زیاد، خستگی، دیر خوب شدن زخم
- هیپوگلیسمی (كاهش قند خون) علل فعالیت جسمانی یا ورزش بدون برنامه
- علائم ریزش عرق ، احسواس عصبانیت، گرسنگی، سردرد، سستی زانوها، اختلال تفکر، اختلال بینایی، تپش قلب، رنگ پریدگی، تحریک پذیری، اختلال حواس
پایین افتادن قند خون
درمان مناسب حالت هیپوگلیسمی مصرف کربو هیدرات های ساده می باشد. تمامی غذاهای متعلق به گروه کربوهیدرات پس از گوارش و هضم در بدن به قند ساده تبدیل می شوند مثل حبه قند، آبمیوه . نان و غلات و میوه جات نیز جزء گروه کربوهیدرات ها هستند.
مصرف شکلات یا بیسکویت مناسب نیست چون این غذاها حاوی چربی فراوان هستند که باعث دیر جذب شدن قند موجود در آن ها می شود. نکته قابل ذکر دیگر رعایت تعادل درمصرف غذاهای شیرین هنگام هیپوگلیسمی است با توجه به زیاد بودن انرژی یا کالری موجود در غذاهای شیرین، مصرف بیش ازحد و پشت سرهم این غذاها باعث بالا رفتن قند خون و اضافه وزن و چاقی می شود. در این زمینه تغذیه حتماً با متخصص داخلی و تغذیه مشورت کنید
نكاتی كه باید قبل از شروع فعالیت ورزشی در افراد دیابتی رعایت شود
از آنجائیکه ورزش باعث افزایش مصرف قند در بدن و هیپوگلیسمی یا افت قند خون می شود باید قبل از شروع فعالیت بدنی با پزشک داخلی مشورت کنید اگر از داروهای پایین آورنده قند خون (قرص یا انسولین) استفاده می کنید بایستی قند خون خود را قبل از شروع ورزش اندازه گیری کنید. در صورتیکه مقدار آن کمتر از 110 میلی گرم در دسی لیتر باشد به علت احتمال افزایش آن در طول فعالیت بدنی، باید ورزش کردن را تا زمان کنترل قند خون به تعویق بیاندازید
سلامت كلیه ها و بیماری دیابت
مشکلات کلیوی در دیابت نیز مانند دیگر عوارض مزمن آن، قابل پیشگیری یا قابل تاخیر انداختن است. در مراحل ابتدایی بیماری، پروتئین در ادرار ظاهر می شود که با تشخیص زودرس در این مرحله می توان از بدتر شدن بیماری جلوگیری کرد.در مرحله بعد، کلیه ها توان دفع مواد زاید خون را از دست می دهند. در بیشتر مبتلایان به دیابت نوع 1 ،نشانه های گرفتاری کلیه 10 تا 25 سال بعد مشاهده می شود.
شیوع نارسایی کلیه در دیابت نوع 2 کمتر است ولی با سرعت بیشتر و معمولا در مدت 15 سال بروز می کند. فشار خون بالا عامل اصلی پیدایش بیماری های کلیوی در مبتلایان به دیابت است. در افراد مبتلا به فشار خون بالا، مصرف مرتب داروهای ضد فشار خون طبق نظر متخصص داخلی و رعایت یک رژیم غذایی مناسب طبق نظر متخصص تغذیه می تواند از ایجاد یا پیشرفت بیماری های کلیوی جلوگیری نماید.
کتواسیدوز دیابتی ، زخم پای دیابتی
با بررسی روزانه هر دو پا و رعایت بهداشت پاها از ایجاد زخم پای دیابتی جلوگیری کنید و با مشاهده قرمزی، تورم و درد و خونریزی و مور مور شدن بدون فوت وقت یک قرار ملاقات با پزشک خود ترتیب دهید.
در صورتیکه مبتلا به دیابت نوع 1 هستید با مشاهده علائم کتواسیدوز دیابتی (تهوع ، استفراغ و درد شکم ) به پزشک مراجعه کنید اگر قند خون به طور دائم بالا باشد این علائم ظاهر می شود.
مراقبت های دیابتی را جدی بگیرید
در صورت بروز هر کدام از علائم زیر که نشانه عفونت کلیه یا مثانه می باشد به پزشک خود مراجعه کنید: كمر درد، سوزش ادرار، تكرر ادرار، ناتوانی در دفع ادرار علیرغم وجود احساس مربوطه، ادرار كدر یا خونی
- فشار خون و قند خون خود را مرتب کنترل کنید
- با برنامه غذایی صحیح طبق نظر متخصص تغذیه، ورزش مداوم و مصرف منظم داروهای تجویز شده، به کنترل قند خون کمک کنید
- در صورت داشتن اضافه وزن، وزن خود را کم کنید
- سیگار نکشید و از دود سیگار پرهیز کنید. کشیدن سیگار باعث تشدید مشکلات کلیوی خواهد شد
- سالانه جهت بررسی کارکرد کلیه هایتان به پزشک داخلی مراجعه کنید
- نظافت فردی و بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید
- معاینه چشم را فراموش نکنید
ما به سلامت بیمار، آموزش و ارائه مراقبت های تخصصی متعهدیم.
ازاضافه وزن و چاقی جلوگیری کنید.
به طور منظم و روزانه فعالیت ورزشی داشته باشید
مصرف مواد قندی و چربی ها را کاهش دهید.
از مواد فیبردار ،سبزی و میوه بیشتر استفاده کنید.
به اندازه کافی و مناسب غذا بخورید.
از مصرف دخانیات اجتناب کنید
اضطراب و استرس خود را مهار کنید.
هر سال یک بار قند خون خود را کنترل نمایید.
برای چک آپ های دوره ای و درمان و کنترل دیابت حتما با پزشک متخصص داخلی مشورت کنید.